اصفهان در دوره دیالمه
پرشیا سفر برگزار کننده تورهای یک روزه اطراف اصفهان
اصفهان در دوره دیالمه در تورهای یک روز اطراف اصفهان
اصفهان در دوره دیالمه، پس از قتل مرداویج علی پسر بویه ملقب به عمادالدوله برادر خود حسن معروف به رکن‌الدوله را به تسخیر اصفهان فرستاد و حسن پس از فتح اصفهان در دوره دیالمه عازم تسخیر همدان و ری و قزوین و قم و کاشان شد. اما در سال ۳۲۷ وشمگیر زیاری اصفهان را از دست حسن بویه گرفت و حسن به اصظخر گریخت امیر زیاری سپس به فتح قله الموت نیز نائل آمد و قدرت و شوکتش بالا گرفت و چون ماکان سردار معروف دیلمی که در حیات مرداویج به دربار امیر نصر سامانی پناه برده بود در سال ۳۲۸ امیر نصر را ترک گفتند و تحت امر و شمگیر درآمده و مأمور گرگان شده بود و امیر نصر سردار معروف خود را ابوعلی چغانی را به تسخیر گرگان فرستاده بود و شمگیر مجبور شده بود قسمت عمده سپاهیان خود را برای جنگ با ابوعلی به کمک ماکان بفرستند.
واگذاری شهرهای همدان و ری و قزوین
حسن پسر بویه و برادرش علی از فرصت استفاده کرده مجددا اصفهان را در اختیار خود آوردند و جمعی از سران سپاهی و شمگیر را دستگیر نمودند. اصفهان از این زمان به بعد قلمرو آل‌بویه گردید و حسن رکن‌الدوله در بسط و توسعه آن کوشید گفته‌اند روزی که قمر در برج قوس بود رکن‌الدوله دستور داد ساختمان باروئی را به دو شهر آغاز کنند. دور این بار و ۲۱ هزار گام بوده است. تا چند سال قبل آثاری از باروی فربور وخندق اطراف آن در بیرون دروازه طوقچی تا دروازه جوباره و پایین دروازه باقی بوده است. در اواخر سال ۳۶۵ رکن‌الدوله که عمرش نزدیک به هفتاد رسیده بود مریض شد و در اصفهان در ضیافت بزرگی که سه پسر او و سران سپاهی دیلم جمع آمده بودند ابو شجاع پناه خسرو عضد الدوله را به ولیعهد و وارث ملک خویش معرفی نمود و همدان و ری و قزوین و نواحی مجاور آنها را به پسر دیگر خود ابوالحسن علی فخرالدوله و اصفهان را به پسر سوم خود ابومنصور بویه (مؤید الدوله) واگذاشت و به فرزندان دو و سوم خود توصیه نمود که از اطاعت عنصر الدوله خارج نشوند.
سپس از اصفهان به روی برگشت و در آنجا در محرم ۳۶۶ درگذشت. با راه یافتن صاحب اسماعیل بن عیاد در دستگاه حکومت مؤید الدوله وفخرالدوله و وزارت این دو امیر دیلمی اصفهان شهر وسیعی شد. صاحب بن عباد که از منشیان و بلغای بسیار معروف زبان عربی است (۳۲۶ –۳۸۵) مردی کریم و فضل دوست و بخشنده و نسبت به شعرا و به ذال و شوق بوده و در ری و اصفهان همه‌وقت در گرد او جمع کثیری از اهل علم و بحث و شعر و ادبی می‌زیسته و به نام او شعر می‌گفته و کتابمی‌نوشته اند.
اصفهان در اواخر دوره دیالمه
دو سال بعد از فوت صاحب بن عباد فخرالدوله نیز وفات یافت و چون پسران او به حد رشد رسیده بودند زوجه‌اش سیده خاتون دختر اسپهبد رستم بن مرزبان متصدی امور مملکت اصفهان در دوره دیالمه شد و او پسر چهار ساله خود ابوطالب رستم را با لقب مجد الدوله نامزد امارت ری و جانشینی شوهر کرد و همدان و کرمانشاه را هم به پسر دیگر خود ابوطاهر شمس الدوله سپرد. و حکومت اصفهان دوره دیالمه را به پسرخاله خود که ابوجعفر محمد بن دشمنزیار نام داشت به لقب “علاءالدوله” ملقب گردید واگذاشت.
حکمرانان کاکوی شهر اصفهان در دوره دیالمه را وسعت دادند، علاءالدوله کاکویه حصار شهر را که طول آن بیش از پانزده هزار گام بود ساخته و شهر در این موقع دوازده دروازه بزرگ داشت که از مفرغ مستور بود و ازجمله مفاخر و زینت داخلی شهر هزار کوشک و سرای بوده است و کاروانسرای عالی و مساجد خوب داشته. هرروز دو هزار گوسفند وصد رأس گاو ذبح می‌شده و در محله “کرواآن” پنجاه مسجد بوده است. یکی از محلات امروز اصفهان در دوره دیالمه به نام ” پشت بارو” معروف است که به محله بید آباد از محلات قدیمی و پرجمعیت اصفهان اتصال دارد و چنانکه از اسم آن معلوم می‌شوداین قسمت حد خارج باروی علاءالدوله می‌باشد.
محلات دیگری که در خارج از این بارو واقع می‌شده اند به ترتیبی که “مافروخی” در محاسن اصفهان آورده است عبارت بودند از: کی آن_براآن_ سنبلان_ خرچان_ فرسان_ باغ عبدالعزیز_ کرواآن_ اشکهان_لنبان_ ویدآباد.
شیخ‌الرئیس ابوعلی سینا فیلسوف شهیر ایرانی چندی وزارت علاءالدوله را به عهده داشته است و در ضمن اشتغال به شغل وزارت تدریس هم می‌کرده، قبه مدرس ابن‌سینا در باب الدشت “در دشت امروز” هنوز باقی است و مردم آن حدود آن را به نام “علی سینا” می‌خوانند.
بازار جوین اصفهان در دوره دیالمه
اصفهان در دوره دیالمه
قدیمی‌ترین توصیفی که از بازار اصفهان در تورهای اطراف اصفهان به‌جامانده است، شرحی است که از قرن چهار هجری قمری (دوران دیالمه)، در کتاب «رسالۀ محاسن اصفهان» تحت عنوان «بازار جوین» که می‌گوید: بازاری بود بر دروازۀ خور (خورشید) که یکی ازچهار دروازۀ مشهور اصفهان در دوره دیالمه در آن زمان بوده و در فصل نوروز عامۀ مردم اصفهان با انواع خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها و آلات و ادوات موسیقی یکی دوماه را آن محل به تفریح و عیش و عشرت می گذراندند و بالطبع برای احتیاج این جمعیت از اغذیه، البسه و غیره بازارهایی برپا می‌کردند و طوافان و بازاریان انواع نعمت‌ها را در آنجا گرد می‌آورند.تور یک روز اصفهان
در همین کتاب کالاهایی که در بازار اصفهان در دوره دیالمه عرضه می‌شد، به این شرح آمده است: ظرایف بغداد، خزهای کوفی، دیبای روم، شرب مصر، جواهر بحرین، آبنوس عمان، عاج هندوستان،گلیم‌های آذربایجان و گیلان، فرش‌های ارمن و …
در قرن هشت هجری قمری، از بازار مظفری‌ها با ششدروازه و چهارصد باب دکان و حجره که با آجر و گچ بَنا شده و در داخل آن چهار کاروانسرای بزرگ مجهز به اتاق‌هایی برای سکونت مسافرین و اهل معاملات، با اسطبل، فضای باز، دومسجد و یک سقایه نام‌برده شده است.
سردرقیصریه
ناصرخسرو در سال ۴۴۴ هجری قمری، از عظمت بازار اصفهان در دوره دیالمه یادکرده است. بازارهای کنونی اصفهان که شاخه‌هایی از بازار بزرگ اصفهان با سردر عالی و تزئینات آجرهای چینی (کاشی‌کاری) و سکوهای وسیع از سنگ یشم و سماق که بر آنها جواهرفروشان و زرگران انواع و اقسام زیورآلات و جواهرآلات و سکه های کمیاب را در اصفهان در دوره دیالمه به فروش می‌رساندند، یادکرده است. در بالای سردر قیصریه تصاویری از مردان وزنان اروپایی نیز دیده می‌شود. ساعت و ناقوس بزرگی هم بالای سردر بازار نصب‌شده که در جنگ شاه‌عباس با پرتغالی‌ها در هرمز به‌دست ایرانیان افتاد و به اصفهان در دوره دیالمه انتقال داده شد.
بر سردر قیصریه، هم‌اکنون دو پشت بغل کاشی‌کاری صحیح و سالم وجود دارد که به شیوۀ مینیاتورهای دوران صفوی، یک نفر تیرانداز را با سر انسان و تن شیر و دم اژدها نشان می‌دهد. این مجموعه، نمایش برج قوس است که مورخین مشرق زمین، زمان احداث شهر اصفهان در دوره دیالمه را در این برج باور داشته‌اند.